سوال های مطالعات هشتم

سوال های مطالعات هشتم درس یک

۱-تعاون یعنی چه؟

تعاون به زبان ساده یعنی همکاری و یاری رساندن به یکدیگر

۲-آیا ما می توانیم نسبت به اتفاق هایی که برای دیگران می افتد بی تفاوت باشیم ؟

از آنجایی که انسان هم موجودی اجتماعی و هم مسئول، آفریده شده است؛ هیچکس نمیتواند اعمال و رفتار و زندگی خود را از اجتماع جدا کند و نسبت به آنچه در جامعه می گذرد و اتفاقاتی که برای دیگران می افتد، بی تفاوت بماند و زندگی خود را از دیگران جدا کند.

۳-نظر دین اسلام در زمینه رابطه فرد با اجتماع و همکاری چیست ؟

یکی از کارهایی که قرآن کریم به آن امر فرموده «تعاون» است.

در کارهای نیک و پرهیزکاری، یکدیگر را یاری کنید؛ و در گناه وستمکاری همکاری نکنید. سورۀ مائده، آیۀ ۲

امیرالمؤمنین علی‌ (ع) :

از پیامبر اکرم(ص) شنیدم که فرمود کسی که یک مشکل از مؤمنی رفع کند، مانند کسی است که تمام عمرش را به عبادت سپری کرده است.

۴-خداوند در چه اموری اجازه همکاری با دیگران را به ما داده است ؟

خداوند از ما خواسته که در کارهای نیک به یکدیگر کمک کنیم، اما درامور ناپسند گناه و ستمکاری، همکاری نکنیم.

همکاری نکردن در گناه یعنی اینکه اگر کسی کار ناپسند یا گناهی انجام می دهد ما او را تشویق نکنیم یا طوری رفتارنکنیم که انگار با او موافق هستیم .

۵-تعاون و همکاری به چه  شکل های مختلفی می تواند انجام شود؟

اظهار دوستی و محبت، همدلی و خوشحال کردن یکدیگر، هدیه دادن، کوشش برای ایجاد صلح و آشتی میان مؤمنان، عیادت از بیمار، قرض دادن، رفع  مشکلات مردم و یاری رساندن به آنها در گرفتار ی ها، مشارکت کردن برای رفع نیازهای مالی فقرا، امر به معروف و نهی ازمنکر و…

۶-تعاون و همکاری  در سطحی از جامعه ممکن است صورت گیرد؟

خانواده و خویشاوندان، مدرسه، محلّه، شهر و روستا یا اعضای جامعه

۷-نتیجه همکاری و همدلی در خانواده چیست ؟

باعث صمیمیت و محبت بیشتر بین اعضای خانواده می شود. با تقسیم وظایف و مسئولیت ها، هر عضوی از خانواده احساس میکند که مفید است و همه کارهای خانه بر دوش یک نفر قرار نمی گیرد.

۸- در محیط مدرسه در چه زمینه هایی می توان همکاری کرد ؟

در نظافت کلاس و مدرسه، کمک به همکلاسی هایی که در درس ضعیف هستند، همکاری در مراسم صبحگاهی و از این  قبیل.

۹- نتیجه همکاری در بین افراد یک محله چیست؟

همدلی و همکاری بین افرادی که در یک محله زندگی  میکنند، علاوه بر ایجاد صمیمیت و همبستگی، موجب می شود که  کارها بهتر پیش برود

۱۰-همکاری و تعاون در محله به چه شکل هایی ممکن است صورت گیرد؟

عیادت از همسایه بیمار، کمک و خوش آمدگویی به همسایه جدیدی که به محلّه نقل مکان نموده، همکاری در نظافت و پاکیزگی محله  ومراقبت از اموال عمومی و همکاری در جشن ها یا مراسم مختلف ازجلوه های تعاون در محله است .

سوالات متن درس دوم مطالعات اجتماعی هشتم. (تعاون)

۱_ایاتعاون تنها به خانه مدرسه و محله محدود می شود؟خیر،گاهی افراد نیکوکار به صورت فردی و گاهی به صورت  گروهی به دیگران یاری میرسانند و کمک میکنند

۲_انفاق به چه معناست؟افراد از طریق بخشش مال،علم،توانایی هاووقت به کسانی که نیاز مند هستند یاری می رسانند به این بخشش انفاق میگویند

۳_ایه ای از قران درمورد انفاق بنویسید: هرگز به نیکی نمی رسید مگر اینکه از انچه دوست دارید انفاق کنید

۴_انفاق چه اثراتی در زندگی افراد انفاق کننده دارد؟زمینه رستگاری فرد را در دنیا و اخرت فراهم میکند_موجب پاکی و افزایش مال و ثروت میشود_باعث تقویه روحیه ایثار و بخشش میشود_قلب انسان را از دلبستگی به مال دنیا و ثروت می رهاند_ارامش روحی و روانی را به دنبال دارد

۵_گاهی افراد نیکوکار در قالب سازمان های…مردم نهاد..و…موسسات خیریه..به یاری نیازمندان یا حل برخی مشکلات جامعه می پرندازند

۶_چند نمونه از موسسات خیریه را نام ببرید:انجمن حمایت از بیماران خاص_انجمن نگهداری از معلولین و سالمندان_درمانگاه های خیریه،موسسات نگهداری و حمایت از ایتام و خیرین مدرسه ساز و کتابخانه ساز

۷_همه سازمانها و موسسات خیریه برای فعالیت های خود از…وزارت کشور..مجوز می گیرند

۸_خیرین مدرسه ساز چگونه افرادی هستند؟خیرین مدرسه ساز با استفاده از توانمندی های خود و دیگر افراد یا نهادهای نیکوکار به ساختن یا تعمیر و نوسازی و تجهیز مدارس می پرندازند.و این مدارس را به صورت رایگان در اختیار وزارت آموزش و پرورش قرار دهند

۹_یکی از اقدامات بسار خوب به منظور انفاق و تعاون در جامعه..وقف..است

۱۰_وقف چیست؟از دیرباز افراد نیکوکار بناهایی مانند مدارس علمیه پل،کاروانسرا،اب انبار،وحمام عمومی  میساختند تا مردم بتوانند از انها استفاده کنند.گاهی نیز دستور میدادند از منافع درامدی از فعالیتی در یک مکان خاص حاصل میشود مثلا از زمین کشاورزی یا کارگاه تولیدی به افراد نیاز مند کمک می شود

۱۱_اهمیت وقف را بنویسید:برخی وقف ها انچنان مهم هستند ک گاهی می توانند جریان های فرهنگی،علمی،جغرافیایی،یا سیاسی یک شهر را تغییر بدهند

۱۲_موقوفات چیست؟به اموال و دارایی هایی ک وقف شود موقوفات میگویند و کسی خق تصرف انها را ندارد یعنی تا ابد به همان صورت ک واقف معین نموده است استفاده شود

۱۳_وقف گروهی یا خانوادگی چگونه است؟یکی ازانواع وقف گروهی یا خانوادگی است در این نوع وقف ها،چندنفر یا اعضای خانواده که هریک به تنهایی توانایی کافی برای وقف ندارند،بامشارکت مالی یکدیگر،وقفی انجام داده و به این ترتیب همه در پاداش این کار نیک و خوشحال نمودن دیگران شریک شوند

۱۴_شرکت های تعاونی چگونه تشکیل میشوند؟هرگاه گروهی از مردم برای رفع نیازهای معیشتی وشغلی خود دور هم جمع شوند و بر طبق قانون تعاونی ها،درفعالیتی سرمایه گذاری و همکاری کنند و در سود و زیان ان شریک شوند،در واقع یک شرکت تعاونی تاسیس کرده اند وهریک از انها عضو این شرکت هستند

۱۵_تفاوت شرکت های تعاونی و شرکت های غیر تعاونی چیست؟در تعاونی همه افراد باهم برابر هستند یعنی هرکس به مقدار سرمایه(سهم)عضو شوند یک‌حق رای دارند.درحالی ک در شرکت های غیرتعاونی،هرکس سرمایه بیشتر باشد قدرت بیشتری در تصمیم گیری دارد.

۱۶_شرکت های تعاونی چه هدفی و چه ویژگی دارند؟در شرکت های تعاونی گروهی افراد داوطلبانه برای یک هدف مشترک تلاش می کنند هدف شرکت های تعاونی معمولا حل مشکلات اقتصادی و ایجاد رفاه و زندگی بهتر برای اعضای ان است و منافعی نیز که از همکاری و فعالیت گروهی حاصل می شود به طور برابر و یکسان بین همه اعضا توزیع می شود

سوالات متن درس سوم مطالعات اجتماعی هشتم

۱- نوع حکومت کشور ما چیست و چگونه اداره می شود؟

حکومت کشور ما جمهوری اسلامی است که به وسیله سه قوّهٔ مقننه، قضائیه و مجریّه،  زیر نظر مقام رهبری اداره می شود.

۲- رئیس قوه مجریه  یا رئیس دولت  کیست و چه مسئولیتی دارد؟

قوّهٔ مجریه همان دولت و سازما نهای وابسته به دولت است. رئیسقوّه مجریه، رئیس  جمهور نام دارد که پس از مقام رهبریعالیترینمقام رسمی کشور است و مسئولیت  اجرای قانون اساسی و ریاست قوّهٔ مجریه را بر عهده دارد

۳- رئیس جمهور برای چه مدت و چگونه انتخاب می شود و برای چند دوره به صورت متوالی می تواند رئیس جمهور شود؟

رئیس جمهور برای مدت چهار سال   با رأیمستقیم مردم  انتخابمیشود و تنها برای  یک دورهٔ  چهارسالهٔ دیگر به صورت متوالی انتخابمجدد او مانعی ندارد.

۴- مراحل انتخاب یک فرد به عنوان رئیس جمهور چگونه است؟

افراد با داشتن شرایط ریاست جمهوری، داوطلب میشوند و پس از تأیید صلاحیتشان توسط شورای نگهبان ،از طریق تبلیغات انتخاباتی درصدا و سیما، روزنامه ها و مجلات و اینترنت، و سخنرانی در مساجد وسالنهای اجتماعات، پیا مهای خود را به مردم میرسانند.در روز رأ ی گیری، همهٔ کسانی که ایرانی و تبعهٔ جمهوری اسلامی ایران هستند حتی ساکنین خارج  در انتخابات شرکت و به فرد مورد نظرشان رأیمیدهند. حداقل سن رأ ی دهندگان هیجده سال تعیین شده است .

۵- در چه مرحله ای از انتخاب رئیس جمهور نیاز به تنفیذ می باشد؟

پس از آنکه رئیس جمهور با حداکثر آرای مردم انتخاب شد، برای شروعبه کار، حکم وی توسط رهبر امضا و تنفیذ میشود .

۶- رئیس جمهور چه زمانی مراسم تحلیف یا سوگند را انجام می دهد؟

در مرحلهٔ بعد،(پس از تنفیذ) رئیس جمهور در مجلس شورای اسلامی با حضور نمایندگان مجلس و شورای نگهبان و رئیس قوّهٔ قضائیه درپیشگاه قرآن کریم سوگند یاد  میکند که وظایف خود را به درستی انجام دهد. رئیس جمهور و دولتی که تشکیل می دهد در برابر ملتایران، رهبر و مجلس شورای اسلامی مسئول هستند و باید پاسخگوباشند.

۷-هیئت دولت یا کابینه از چه کسانی تشکیل می شود ؟

رئیس جمهور، معاونان و وزیران

۸- وزیران انتخابی رئیس جمهور در چه صورت می توانند به عنوان وزیر در وزارتخانه مشغول به کار شوند؟

رئیس جمهور در شروع کار خود، وزیرانی را انتخاب و به مجلسمعرفی میکند. هر وزیر در برابر نمایندگان  ملت در مجلس، برنامه های خود را ارائه می دهد. سپس نمایندگان دربارهٔ صلاحیت  او برای وزارت،اظهارنظر   میکنند. سپس دربارهٔ هر وزیر رأ یگیری می شود و درصورتی  که اکثریت نمایندگان مجلس به وزیر رأی اعتماد  بدهند، او میتواند به عنوان وزیر، کار خود را  شروع کند.

۹-ضرورت وجود وزارتخانه های مختلف در کشور چیست؟

 امور مختلف کشور را به بخش هایی تقسیم کرده اند و هر بخش رابرعهده یک  مسئول به نام وزیرگذارد هاند. هر وزیر مسئول یک وزارتخانه است و ساختمانی که دفتر وزیر در آنجا قرار دارد، وزارتخانه نامیده میشود.

۱۰- مقرّ هیئت دولت و وزارتخانه ها کجاست؟ در تهران

سوالات متن درس چهارم مطالعات اجتماعی هشتم

۱_منظور از شهروندان .. *اتباع* .. یک کشورند.

۲_چه کسانی شهروندان ایران محسوب می شوند؟
همه کسانی که تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران را دارند، چه شهری باشند،چه روستایی و عشایری،چه داخل کشور زندگی کنند و چه در خارج از کشور، شهروندان ایران محسوب میشوند.

۴_ شهروندان در رابطه با دولت چه حقوقی دارند؟
آنها حق دارند از خدمات دولت در زمینه های مختلف بهره مند شوند ، و حق دارند آزادی بیان،اظهار نظر و انتقاد داشته باشند.

۴_ شهروندان کشور چه وظیفه ای نسبت به دولت دارند؟
وظیفه دارند به قوانین و مقررات کشور احترام بگذارند و آنها را رعایت کنند،با دولت مشارکت و همکاری صمیمانه داشته باشند،مالیات خود را بپردازند و در هنگام جنگ از کشور دفاع کنند.

۵_مهمترین وظایف دولت بر اساس قانون اساسی چیست؟
دولت موظف است شرایط و لوازم سواد و آموزش ، بهداشت، شغل مناسب،رفاه،امنیت،فرهنگ و اخلاق اسلامی را در جامعه فراهم کند. دولت همچنین وظیفه دارد تجهیزات زیر بنایی و خدمات عمومی مانند: ساختن راه و جاده ، پل،بیمارستان ،مسکن،مدرسه، سد،مخابرات،آب و برق و گاز و… را در کشور گسترش دهد.
۶_ اجرای قوانین مصوبات مجلس شورای اسلامی از وظایف مهم دولت است. صحیح✓

۷_وظایف و اختیارات رئیس جمهور را نام ببرید.
∆ امضای قرار داد های که بین ایران و کشور های دیگر بسته میشود.
∆امضای استوار نامه سفیران کشور ما و پذیرش استوار نامه سفیران سایر کشور ها
∆اعطای نشان های دولتی

۸_ تنظیم لایحه بر عهده .. *دولت* .. است.

۹_ لوایح تنظیم شده توسط دولت برای تصویب و قانونی شدن به کجا فرستاده می‌شود؟
مجلس شورای اسلامی

۱۰_وظیفه نظارت بر فعالیت های دولت بر عهده کیست؟
بر عهده نمایندگان مجلس

۱۱_سوال کردن از رئیس جمهور و وزرا توسط نمایندگان چگونه انجام میشود؟
نمایندگان ممکن است از عملکرد رئیس جمهور یا هر یک از وزیران سوال کند در این صورت رئیس جمهور یا وزیری که از او سوال شده باید در مجلس حاضر شود و به سوال نمایندگان پاسخ دهد. گاهی نیز ممکن است مجلس وزیری را استیضاح کند.

۱۲_ دولت در چه زمینه هایی فعالیتهای مختلفی انجام می‌دهد؟
در زمینه های آموزش،بهداشت، اوقات فراغت، حفاظت از محیط زیست ، مسکن،کشاورزی،صنعت و … انجام میدهد. همچنین برای انجام خدمات عمرانی مثل: ساختن پل،جاده، فرودگاه ،نیرو های برق و … سرمایه گذاری کند.

۱۳_ دولت برای اداره امور کشور باید .. *درامد* .. داشته باشد تا بتواند هزینه کند.

۱۴_ درآمد دولت به چند بخش تقسیم میشود؟
∆درامد های حاصل از صادرات نفت
∆درامد های حاصل از مالیات
∆ سایر درآمد ها

۱۵_بخشی از درآمد های دولت از راه .. *مالیات* .. تامین میشود.

۱۶_مالیات چیست؟
مالیات پولی است که بر طبق قانون افراد و موسسات به دولت می‌پردازند تا جهت اداره امور کشور ، مورد استفاده قرار بگیرد.

۱۷_ سایر درآمد های دولت غیر از مالیات و نفت از چه راه هایی است؟
درآمد هایی از بابت ارائه خدمات برق ،آب،گاز و تلفن به مردم ، صدور گواهینامه رانندگی، سند مالکیت،گذرنامه و نظایر آن ، یا درآمد های ناشی از سرمایه گذاری در صنایع بزرگ .

۱۸_ کدام بخش از درآمد های دولت نسبت به دیگر موارد کوچکتر است؟
سایر موارد

۱۹_بودجه‌ چیست؟
بودجه به زبان ساده یعنی پیش بینی دخل و خرج دولت یا همان درآمد ها هزینه ها ، بودجه سندی است که دولت در آن درامد ها و هزینه های یک کشور را برای یک سال معین می‌کند.

۲۰_یکی از وظایف مهم دولت ها تنظیم لایحه .. *بودجه* .. است

سوالات متن درس پنجم مطالعات اجتماعی پایه هشتم

۱- بلوغ چیست و در چه دوره سنی رخ میدهد ؟

تغییرات جسمی دوره نوجوانی ( ۱۲ تا ۱۸ سال) را بلوغ می گویند

۲- در دوره ای که بلوغ رخ می دهد علاوه بر تغییرات جسمی ، چه تغییرات دیگری رخ می دهد ؟

تغییرات ذهنی و اجتماعی

۳- چرا افراد در دوره نوجوانی بیشتر در معرض آسیب های اجتماعی قرار دارند؟

به دلیل برخی خصوصیاتی که در دوران بلوغ به وجود میآید، افرادحسا س ترند و ممکن است روحیهٔ هیجانی و کنجکاوی آنها باعثشود که بیشتر در معرض آسیبهای اجتماعی قرار بگیرند.

۴-برخی از مهمترین آسیب های اجتماعی دوران نوجوانی وبلوغ را نام ببرید؟ پرخاشگری و نزاع و اعتیاد
۵-پرخاشگری و نزاع، که از آسیب های اجتماعی است نتیجه چیست؟

پرخاشگری و نزاع، نتیجهٔ کنترل نکردن خشم است

۶- به چه کسانی پرخاشگر میگویند؟

افرادی که را ههای درست ابراز خشم را یاد نگرفته و نمی توانند به طورمعمول خشم خود را (کنترل )مهار کنند، به افراد پرخاشگر تبدیل میشوند

۷- رفتارهای پرخاشگرانه به چه شکلهایی ممکن است بروز کند؟

رفتارهای پرخاشگرانه درجات گوناگون دارد و ممکن است به شکلهای مختلفی مانند آزار و اذیت، کتک زدن، مسخره کردن و تحقیر دیگران، بی ادبی نمودن و ناسزا گفتن وشکستن و تخریب وسایل

۸- پرخاشگری چه صدماتی به فرد پرخاشگر می زند؟

نوجوانان پرخاشگر، تحمل کمی دارند. پرخاشگری همچنین مشکلاتی را در یادگیری و تحصیل به وجود می آوردو زمینه را برای سایر آسیبهای اجتماعی فراهم میکند. گاهی پرخاشگری ممکن است اثرات جبرا ن ناپذیری درزندگی فرد به وجود بیاورد

۹- سه قاعده ای که هنگام خشم و عصبانیت باید رعایت کنیم را ذکر کنید.

۱-نباید به خودم صدمه بزنم.

۲-نباید به دیگران صدمه بزنم.

۳- نباید به وسایل یا اموال خودم و دیگران، صدمه بزنم.

۱۰- زمانی که ما از دست کسی عصبانی می شویم چه اقداماتی باید انجام دهیم؟

– به خدا پناه ببریم و با گفتن ذکر و نام و یاد خدا ، خود را آرام کنیم.

– نفسهای عمیق بکشیم و از یک تا ده بشماریم.

– با رعایت سه قاعد ه ای که در بالا گفته شد، علت عصبانیت خودرا مؤدبانه و آرام بیان کنیم.

– اگر نمی توانیم خود را آرام کنیم، محیط ناراحت کننده را ترک کنیم.

– برای آرام کردن خود از گفت وگو و مشورت با بزر گترها کمک بگیریم.

۱۱- زمانی که دیگران از دست ما عصبانی می شوند چه کاری باید انجام داد؟

– به آرامی از او سؤال کنیم چرا از دست ما عصبانی است و علت چیست؟

– به حرف های طرف مقابل، خوب گوش کنیم و حر فهای او را قطع نکنیم.

– اگر اشتباهی مرتکب نشد ه ایم، با آرامش توضیح دهیم و اگراشتباهی کرد ه ایم عذرخواهی کنیم و راهی برای جبران اشتباه، پیداکنیم.

– اگر کسی از دست ما خیلی عصبانی است، به طوری که حاضر به شنیدن حر فهای ما نیست و ممکن است به ما صدمه بزند، فوراً صحنه را ترک کنیم و ازبزرگتر ها کمک بخواهیم

۱۲- به چه موادی مخدّر می گویند ؟ (ویژگیهای مواد مخدّر چیست؟)

موادّ مخدّر، موادی هستند که مصرف آنها تغییراتی روی سیستم عصبی ایجاد میکند و باعث کم شدن هوشیاری وبی حسی و بیحالی میشوند اما پس از تمام شدن اثر آن روی مغز،فرد حال بسیار بدی پیدا می کند و مجبور است دوباره به سمت آن ماده برود. به عبارت دیگر فرد به آن وابستگی پیدا می کند و حاضراست برای به دست آوردن آن ماده، هر کاری بکند.

۱۳- علت گرایش افراد به مواد مخدّر چیست؟

بعضی از افراد ادعا می کنند برای فرار از مشکلات به این سمت کشیده شد ه اند. برخی از نوجوانان و جوانان که جرأت و مهارت «نه گفتن » را ندارند، تحت تأثیر دیگران قرارمی گیرند و به خواسته های آنها پاسخ مثبت می دهند و فریب می خورند. بعضی دیگر از افراد از روی کنجکاوی یا خودنمایی و اینکه نشان دهند، دیگر بچه نیستند سیگارومواد مخدر را آزمایش می کنند

۱۴- نظر قانون در ارتباط با افرادی که با مواد مخدّر سرو کار دارند چیست؟
بر طبق قانون، نگهداری و مخفی نمودن، خرید و فروش و پخش،مصرف و واردات و صادرات موادّ مخدّر، جُرم است و افرادی که موادّمخدّر را در جامعه پخش یا خرید و فروش کنندبا شدیدترین مجازات‌ها روبه رو میشوند

قسمت  دوم سوالات درس پنجم مطالعات اجتماعی پایه هشتم 

این سوالات توسط گروه ترکیبی مطالعات هشتم ۳ جمع آوری شده است

۱٫سه قاعده مهم در هنگام خشم و عصبانیت را نام ببرید؟
پاسخ: ۱ -نباید به خودم صدمه بزنم. ۲ – نباید به دیگران صدمه بزنم. ۳ -نباید به وسایل یا اموال خودم و دیگران، صدمه بزنم.

۲٫ایا جمله زیر درست است؟یا نه؟ چرا؟
«فردی که در زندگی مشکلاتی دارد، برای فرار از مشکلات باید به مواد مخّدر پناه ببرد.»

غلط است، زیرا مواد مخدّر خطرناک است و حتی با یک بار مصرف، فرد به دام آنها‌ می‌افتد.

۳٫چرا در دوره نوجوانی افراد بیشتر در معرض آسیب های اجتماعی قرار می گیرند؟
پاسخ: در این دوره به دلیل برخی خصوصیاتی که در دوران بلوغ به وجود می آید، افراد حساس ترند و ممکن است روحیه هیجانی و کنجکاوی آنها باعث شود که بیشتر در معرض آسیب های اجتماعی قرار بگیرند.

۴٫نوجوان می‌خواهد خودش را بشناسد، بداند کیست؟ چه جایگاهی دارد؟ هدفش چیست و به کدام سمت باید حرکت کند؟ این رفتارها بیانگر کدام خصوصیت دوران بلوغ و نوجوانی است؟

پاسخ:به دلیل هویت جویی

۵٫ بنا به فرمایش امام علی (ع): « خشم، ……..(۱)…….. توست پس آن را بر خود مسلط مگردان».
بنا به فرمایش امام صادق (ع) «هر کسی مالک خشم خود نباشد، مالک …….(۲)……. خود نخواهد بود.
پاسخ: ۱)دشمن – ۲) عقل

۶٫کدام جمله درست نیست؟

۱) طبق قانون نگهداری مواد مخدّر جرم بزرگی است.

۲) ✔خرید و فروش مواد مخدّر جرم محسوب نمی‌شود.

۳) مصرف و واردات مواد مخدّر جرم بزرگی است.

۴) افرادی که مواد مخدّر در جامعه خرید و فروش می‌کنند مجرم هستند.

۷٫چرا نوجوانی دوره حساسی است؟
پاسخ: در این دوره، افراد از نظر جسمانی دچار تغییراتی می شوند که به این تغییرات »بلوغ« می گویند .نوجوانان عالوه بر تغییرات جسمانی از نظر ذهنی و اجتماعی نیز تغییر می کنند .آنها در حال پشت سر گذاشتن کودکی و رسیدن به جوانی و بزرگسالی هستند.

۸٫وقتی دیگران از دست ما عصبانی هستند چه رفتاری باید از خودمان نشان بدهیم؟ (دو مورد)
پاسخ: *به آرامی از او سؤال کنیم چرا از دست ما عصبانی است و علت چیست؟
*به حرفهای طرف مقابل، خوب گوش کنیم و حرفهای او را قطع نکنیم.
*اگر اشتباهی مرتکب نشده ایم، با آرامش توضیح دهیم و اگر اشتباهی کرده ایم عذرخواهی کنیم و راهی برای جبران اشتباه، پیدا کنیم.
*اگر کسی از دست ما خیلی عصبانی است، به طوری که حاضر به شنیدن حرف های ما نیست و ممکن است به ما صدمه بزند، فوراً صحنه را ترک کنیم و از بزرگ ترها کمک بخواهیم.

✅سوالات درس ششم مطالعات اجتماعی هشتم

۱- چه کسانی باید از نوجوانان در برابر آسیب ها و تهدیدات ، محافظت کنند؟

الف-خود نوجوان با کمک گرفتن از خدا

ب-پدر ومادر که حق قانونی برای تربیت فرزندانشان

ج-معلمان و مسئولان مدرسه

د-قانون

و-برخورد نیروی انتظامی با قانون شکنان

۲-چرا وجود نهادی مثل قوه قضاییه در جامعه لازم است؟

در هر جامعه ای افرادی وجود دارند که با زیر پا گذاشتن قانون تخلّف می کنند. همچنین در هر جامعه ای اختلافاتی بین افراد، به وجود می آید. این اختلافات ممکن است در اثر آگاه نبودن و ندانستن قانون پیش بیاید و یا افرادی  عمداً از قانون سرپیچی کنند.

۳- قوه قضاییه چگونه نهادی است؟

در هر جامعه ای باید نهادی وجود داشته باشد که عدالت اجتماعی رابرقرار سازد، بر اجرای قوانین نظارت کند، با تخلفات برخورد کند ومتخلفان را به مجازات برساند. این نهاد، قوّهٔ قضائیه  است که پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی افراد است.

۴- حل اختلاف مردم از وظایف کدام یک از قوای سه گانه می باشد؟

قوه قضاییه

۵-در دادگاه ها چند نوع دعاوی مطرح می شود؟ مثال بزنید

دعاوی (اختلافات) کیفری:

مربوط به اعمالی است که دادگاه برای فردی که مرتکب جرمی شده است، مجازات تعیین می کند.

مثال : فحاشی و افترا —قدرت نمایی و تهدید —غصب و جعل عنوان

دعاوی (اختلافات)حقوقی:

مربوط به اعمالی است که دادگاه مجازاتی تعیین نمی کند،  بلکه افراد را ملزم می کند که تکالیفشان را انجام دهند یا حقوق قانونی دیگران را بدهند  مثال : تخریب بخشی از خانه همسایه هنگام ساختمان سازی – تصرف زمین فروشنده بیش از مقدار درج شده در سند

۶-دو مورد از ویژگی های قاضی را بنویسید:

عادل و آشنا با قوانین

۷-  وکیل کیست؟

وکیل کسی است که در رشتهٔ حقوق درس خوانده و به قوانین آشناست و پروانهٔ ( اجازه نامه) وکالت دارد.

در همهٔ دادگاه ها، افراد حق دارند فردی را به عنوان «وکیل » انتخاب کنند تا از حقوق آنها دفاع کند.

قوه قضائیه ایران، قوه‌ای است مستقل که پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی و مسئول تحقق بخشیدن به عدالت در ایران است.

رئیس قوهٔ قضائیه توسط رهبر ایران به مدت ۵ سال به این سمت منصوب می‌شود که باید مجتهد عادل و آگاه به امور قضایی و مدیر و مدبر باشد.

ریاست قوه قضائیه را در حال حاضر آقای محسنی اژه ای بر عهده دارد.

وظایف قوه قضائیه

رسیدگی و صدور حکم در مورد تظلمات، تعدیات، شکایات، حل و فصل دعاوی و رفع خصومات و اخذ تصمیم و اقدام لازم در آن قسمت از امور حسبیه که قانون معین می‌کند.

☘️احیای حقوق عامه و گسترش عدل و آزادی‌های مشروع

☘️نظارت بر حسن اجرای قوانین

☘️کشف جرم و تعقیب و مجازات و تعزیر مجرمین و اجرای حدود و مقررات مدون جزایی اسلام

☘️اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین

وظایف رئیس قوه قضاییه

☘️ایجاد تشکیلات لازم در دادگستری

☘️تعیین لوایح قضایی متناسب با جمهوری اسلامی

☘️استخدام قضات عادل و شایسته و ☘️عزل و نصب آن‌ها و تغییر محل مأموریت و تعیین مشاغل و ترفیع آنان

☘️تشکیلات قضایی در ایران

از جمله دستگاه هاي زير نظر قوه قضاييه در ایران

۱٫دیوان عالی کشور،

۲٫دادستانی کل کشور،

۳٫محکمه عالی انتظامی قضات،

۴٫دادسرا و دادگاه‌های عالی انتظامی قضات،

۵٫دیوان عدالت اداری،

۶٫سازمان قضایی نیروهای مسلح ،

۷٫سازمان ثبت اسناد و املاك كشور و دادگستری استان‌ها،

۸٫سازمان پزشکی قانونی،

۹٫سازمان بازرسی کل کشور

۱۰٫و سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی تربیتی کشور است.

۱:چه کسانی از نوجوانان در برابر آسیب ها و تهدیدات محافظت می کند؟

خود،خانواده،مدرسه،قانون و نیروی انتظامی

۲:هر فرد چگونه میتواند از خودش در برابر آسیب ها و تهدیدات محافظت کند؟

هر فرد نسبت به بدن و روح و روان خود مسئول است و باید از اعمال و رفتاری که به سلامتی بدنی و روانی او لطمه میزند پرهیز کند. البته در این راه باید همیشه از خداوند متعال کمک بگیریم و از طریق نماز و دعا از او بخواهیم تا ما را یاری کند که در راه درست حرکت کنیم و به وسوسه های شیطان تسلیم نشویم

۳:خانواده چگونه می تواند از فرزندان خود در برابر آسیب ها محافظت کند؟

پدر و مادر، مسئولیت مراقبت از فرزندان و فراهم کردن امکانات زندگی برای آنها را دارند. پدر و مادر در تربیت و مراقبت فرزندان، حق قانونی دارند. آنها حق دارند تا زمانی که فرزندانشان مستقل نشده اند، بر فعالیت آنها نظارت دقیق داشته باشند

۴:چرا وجود نهادی مثل قوه قضائیه در جامعه لازم است؟

چون در هر جامعه ای افرادی وجود دارند که با زیر پا گذاشتن قانون تخلف میکنند، همچنین در هر جامعه ای اختلافاتی بین افراد، به وجود می آید

۵:اختلافات بین افراد جامعه ناشی از چیست؟

در اثر آگاه نبودن و نداشتن قانون پیش بیاید و با افرادی عمدا از قانون سرپیچی کنند.

۶:قوه قضائیه چگونه نهادی است؟

در هر جامعه ای باید نهادی وجود داشته باشد که عدالت اجتماعی را برقرار سازد، بر اجرای قوانین نظارت کند، با تخلفات برخورد کنند و متخلفان را به مجازات برسانند. این نهاد، قوه قضائیه است که پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی افراد است.

۷:رئیس قوه قضائیه چگونه  و برای چه مدتی انتخاب می شود؟ و چه صفاتی باید داشته باشد؟

بر طبق قانون اساسی رئیس قوه قضائیه از سوی رهبر جمهوری اسلامی به مدت ۵ سال انتخاب میشود. رئیس قوه قضائیه باید فردی مجتهد،عادل،آگاه به امور قضائی و مدیر و مدبر باشد

۸:یکی از مهمترین وظایف قوه قضائیه چیست؟

حل کردن اختلافات مردم

۹:حل کردن اختلافات مردم از چه راه هایی انجام میشود؟

در درجه اول از راه مسالمت آمیز و با گفت و گوی موضوع را حل کنند و در این راه با افراد با تجربه تر و ریش سفید فامیل و شورای حل اختلاف محله کمک بگیرند و در صورتی که نتیجه حاصل نشد برای حل اختلاف به دادگاه مراجعه کنند.

۱۰:هیچگاه نباید افراد برای گرفتن حق خود، به طور خودسرانه یا از راه زد و خورد و نزاع عمل کنند.  صحیح

۱۱: انواع دعاوی(اختلافات) را که در دادگاه مطرح می شود را نام ببرید.

دعاوی(اختلافات) کیفری و دعاوی(اختلافات) حقوقی

۱۲:دعاوی کیفری را توضیح دهید .

مربوط به اعمالی است که دادگاه برای فردی که مرتکب جرمی شده است، مجازات تعیین می کنند. مانند: فحاشی،جعل

۱۳:دعاوی حقوقی را توضیح دهید.

مربوط به اعمالی است که دادگاه مجازات تعین نمی کند بلکه افراد را ملزم میکند که تکالیفشان را انجام دهند یا حقوق قانونی دیگران را بدهند. مانند: تخریب خانه همسایه، تصرف زمین.

۱۴:قاضی در دادگاه چه کاری انجام میدهد؟

در دادگاه، قاضی مدارک خواهان(شاکی) و خوانده را مطالعه می کند و از آنها می خواهد تا دلایل خود را بیان کنند.

۱۵:قاضی باید دارای چه شرایطی باشد؟

قاضی باید فردی عادل و آشنا با قوانین باشد.

۱۶:در همه دادگاه ها افراد حق دارند فردی را به عنوان وکیل انتخاب کنند تا از حقوق آنها دفاع کنند

۱۷:وکیل چه کسی است؟

وکیل کسی است که در رشته حقوق درس خوانده و به قوانین آشنا باشد و پروانه وکالت دارد

۱۸:اگر کسی توانایی مالی نداشته باشد، می تواند از دادگاه درخواست وکیل نماید. صحیح

۱۹:افراد میتوانند قبل از نوشتن شکایت در مجتمع های قضایی با مشاور حقوقی در آن مجتمع مشورت کنند.

سوالات متن درس  مطالعات اجتماعی هشتم. درس هفتم (ارتباط و رسانه )

۱_انسان ها تا چه اندازه به ارتباط نیاز دارند ؟ارتباط برقرار کردن یکی از نیاز های بشر است .بدون ارتباط ما نمی توانیم زندگی کنیم ‌.دنیایی را تصور کنید که ما همه چیز داشته باشیم اما با کسی ارتباط نداشته باشیم .به راستی در چنین دنیایی ادامه زندگی ممکن نیست .

۲_ارتباط انسان را به چه کاری قادر می کند ؟ارتباط انسان را قادر میکند تا خواسته ها و نیاز های خود را به دیگران منتقل کند

۳_ارتباط بین انسانها از چه راه هایی برقرار می شود ؟محبت کردن ،تبادل افکار و اعتقادات ،تبادل اطلاعات ،در میان گذاشتن احساسات (اندوه ،خوشحالی و ….)حل کردن مسائل ،درک کردن دیگران .

۴_شبکه ارتباطی که ما در آن بسر می بریم شامل چه چیز و چه کسانی است ؟ما در شبکه ای از ارتباطات به سر می بریم این شبکه از خانواده و دوستان و محله و مدرسه شروع میشود و سپس به کمک وسایل ارتباط جمعی می توانیم حتی در سطح ملی و فرا ملی ارتباط برقرار کنیم .

۵_ما به کمک وسایل ..ارتباط جمعی ..میتوانیم حتی در سطح ملی و فرا ملی ارتباط برقرار کنیم.

۶_ارتباط یعنی چه؟ارتباط یعنی جریان ارسال و دریافت پیام .

۷_عناصر ارتباطی را نام ببرید ؟۱فرستنده (ارسال کننده پیام )۲گیرنده (دریافت کننده پیام )۳ پیام .

۸_با ذکر یک مثال فرستنده پیام ،گیرنده پیام و پیام را مشخص کنید ؟وقتی به دوستی سلام می کنیم یا به او لبخند میزنیم ،ما فرستنده یک پیام و دوستمان گیرنده آن است پیام هم سلام یا لبخند ماست.

۹_منظور از بازخورد چیست ؟اگر گیرنده به فرستنده پیامی بفرستد و او را متوجه کند که معنی پیام را دریافت کرده به این عمل بازخورد می گویند .

۱۰_پیامهای ارسالی یا دریافتی ما به چه روشها و ابزار هایی فرستاده می شود؟ممکن است با کلام باشد یا با رفتار و حرکات، از طریق نوشته باشد یا تلفن و ……

۱۱_در یک ارتباط کلامی زبان یک ..رسانه ..است .

۱۲_رسانه چیست و چه چیزهایی را در بر می گیرد ؟هر وسیله ای که پیامی را از فرستنده به گیرنده منتقل کند ،رسانه نامیده می شود .رسانه از ابزاری مانند زبان تا ابزار چاپی (علائم ،کتاب ها ،مجلات ….)و ابزار الکترونیکی (تلفن ،رادیو،تلویزیون، اینترنت و …)را در بر می گیرد

۱۳_وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات چه خدماتی را به مردم ارائه می کند ؟خدمات پستی ،مخابراتی ،رادیویی ،صدا و تصویر را به مردم ارائه می کند و مسئولیت توسعه وسایل ارتباطی در کشور را به عهده دارد.

سوال های درس هشتم مطالعات هشتم

۱-     نمونه هایی از کاربرد فناوری اطلاعات وارتباطات در زندگی روزمره را نام ببرید.

تلفن همراه(برای ارتباط سریع با دیگران)

پست الترونیک یا ایمیل (برای مکاتبه)

اینترنت (برایفعالیت های علمی )

استفاده از کارتهای اعتباری به جای پول (خرید و فروش )

پرداختها وثبت نام ها به صورت الکترونیک (استفاده از خدمات دولت به صورت الکترونیکی )

آموزش از طریق ویدئو کنفرانس

استفاده از دوربین برای حفاظت از مکانها و کنترل ترافیک

استفاده از خدمات بانکی به صورت الکترونیک

استفاده آنلاین اخبار هواشناسی ، سیاسی و.. با تلفن همراه متصل به اینترنت

۲-مزایای استفاده از فناوری ها چیست؟

در وقت و هزینه ها صرفه جویی شود، رفت و آمدها در شهرها کمتر شود و به علاوه بتوانیم در۲۴ ساعت شبانه روز، و نه فقط در  ساعاتی معین، از این خدمات بهر ه مند شویم.

۳-برخی از فناوری های جدید را مثال بزنید.؟

-روشن و خاموش کردن  وسایل خانه از راه دور، با تلفن همراه

-ثبت میزان مصرف بر روی قبض آب و برق و گاز ، بدون مراجعه به منازل

۴-تأثیرات وسایل ارتباط جمعی بر روی مردم تا چه اندازه است؟

امروزه صاحبنظران معتقدند که رسانه های ارتباط جمعی، تأثیر زیادی بر سبک زندگی و هویتافراد می گذارند. آنها چنین بحث می کنند که رسانه ها می توانند موجب شوند که مردم به شیوه های خاصی فکر کنند و یا وقایع را همان طور که آنها می خواهند ببینند. به عبارت دیگر رسانه هاروی باورها و افکار و رفتار انسا نها اثر می گذارند. این اثرات ممکن است مثبت یا منفی باشند.

۵-برخی از اثرات منفی رسانه های ارتباط جمعی را ذکر کنید.

-پرخاشگری نوجوانان با تأثیر گرفتن از فیلم ها

-رواج بی بند وباری های اخلاقی از طریق اینترنت

-گسترش مصرف گرایی به وسیله آگهی بازرگانی

-کم شدن تماس چهره به چهره افراد وکم شدن دیدی وبازدید های اقوام و دوستان

۶-تبلیغات وآگهی های بازرگانی چه تأثیری بر سبک زندگی و فرهنگ عمومی می گذارد؟

اما اثر تبلیغات از این نظر مهم است که آنها سعی می کنند راه  و  روشهای مخصوصی برای لباس پوشیدن، غذ اخوردن، خریدن اتومبیل، سرگرمی و… را به همه

افراد جامعه انتقال دهند و آن ر و ش ها را تبدیل به  فر هنگ عمومی و سبک زندگی کنند .

۷-آثار منفی آگهی های بازرگانی چیست؟

-گسترش مصرف گرایی – تغییر سبک زندگی – مفید جلوه دادن کالاهای مضرّ

۸-هنگام استفاده از اینترنت به چه مواردی باید توجه کرد؟

-بررسی وتحقیق درباره اطلاعات درج شده در اینترنت

-واردنکردن اطلاعات ، عکس و فیلم شخصی

-فاش نکردن رمز ایمیل و رمز کارتهای بانکی

-استفاده محدود

۹-آیا به اطلاعات موجود در اینترنت می توان اعتماد کرد؟چرا؟

همه اطلاعاتی موجود در اینترنت ، صحیح نیستند چون از سوی منابع و افراد مختلف منتشر میشوند. پس درباره درستی منبع و پایگاه آنها، تحقیق و پر س وجو کنید

سوالات درس نهم مطالعات اجتماعی هشتم

۱-ویژگی جغرافیایی شبه جزیره عربستان چیست؟

شبه جزیرهٔ عربستان که جزیرة العرب نیز  نامیده می شوددر جنوب غربی آسیا واقع شده است و حدود سه میلیون کیلومتر مربع مساحت دارد. بخش وسیعی از این سرزمین را بیابانها و ریگزارها و قسمت دیگری را نواحی کوهستانی تشکیل می دهند.

۲-کدام شهرهای عربستان در منطقه کوهستانی حجاز قرار گرفته اند؟

حجاز از جمله مناطق کوهستانی واقع در غرب جزیرة العرب است و شهرهای مکه ، یثرب(مدینه)و طائف دراین منطقه قرار دارند.

۳-شغل مردم عربستان چه بود ؟

آب و هوای گرم و خشک و کمبود آب، باعث شده بود کهاغلب ساکنان عربستان زندگی صحر انشینی داشته باشندو از طریق پرورش تعداد کمی دام از جمله شتر، نیازهای روزانهٔ خود را تأمین کنند. البته در مناطق برخوردار از آب، مانند یثرب و یمن، کشاورزی نیز رونق محدودی داشت. همچنین تعدادی از مردم عربستان از طریق کاروانهای تجاری با نقاط مختلف داد و ستد می کردند.

۴-مهمترین ایستگاهها و توقف گاه تجاری عربستان کدام شهرها بودند؟

مکه ومدینه

۵- قبل از  ظهور اسلام اوضاع اجتماعی و فرهنگی عربستان چگونه بود؟

ساکنان جزیرة العرب را قوم عرب تشکیل می دادند. آنان به شکل قبیل های زندگی می کردند. حتی ساکنان شهرها نیز وابستگی و خُلق و خوی قبیله ای خود را حفظ کرده بودند. در آستانهٔ ظهور اسلام بیشتر قبایل عرب، پراکنده و فاقد حکومت بودند. اوضاع و شرایط اجتماعی و فرهنگی مردم عربستان در دوران پیش از بعثت، به گونه ای بود که از آن به عصر جاهلیت یاد می شود.

۶-مردم عربستان قبل از ظهور اسلام پیرو چه دین و آئینی بودند؟

در آن زمان بیشتر عرب ها بت می پرستیدند و کعبه، خانهٔ خدا را از بت های گوناگون پر کرده بودند. البته گروهی ازعرب ها نیز پیرو حضرت ابراهیم و یا دین های یهود، مسیح و زردشت بودند.

۷-چه مقدار از اعراب دوران جاهلیت با سواد بودند؟

اعراب در دوران جاهلیت بهرهٔ چندانی از علم و دانش نداشتند و عده کمی از آنها می توانستند بخوانند و بنویسند

۸-عوامل گسترش درگیریهای قبیله ای و رواج غارتگری چه بود؟

-تعصبات کورکورانه قبیله ای (بدون توجه به شناختن گنهکار)

-کمبود غذا و سایر نیازهای زندگی

۹-خلاصه ای از زندگی حضرت رسول (ص)(دوره زمانی تولد تا بعثت ) را بنویسید.

در شهر مکه به دنیا آمد

– تحت تأثیر محیط نامناسب مکه قرار نگرفت آنچنان که او را محمد امین می خواندند-برای عبادت به غار حرا می رفت – در ۲۷ رجب در ۴۰ سالگی به پیامبری مبعوث شد.

۱۰نخستین افرادی که به پیامبر خدا ایمان آوردند چه کسانی بودند؟

حضرت خدیجه (س) و  حضرت علی (ع) نخستین کسانی بودند که به رسول خدا ایمان آوردند. حضرت خدیجه اززنان ثروتمند مکه بود و تمام دارایی خود را در راه نشر اسلام، کمک به فقیران و آزادی بردگان خرج کرد.

۱۱-چگونگی دعوت مردم به خدا از سوی پیامبر را شرح دهید.

ابتدا به صورت فردی و پنهانی و پس از سه سال به صورت آشکارا مردم را به سوی خدا دعوت کرد.

۱۲-مهمترین مخالفان گسترش دین اسلام که از اشراف وبزرگان قبیله قریش بودند چه نام داشتند؟

ابولهب، ابوجهل و ابوسفیان

۱۳-مشرکان برای منصرف کردن پیامبر از ادامه دعوت مردم به سوی خدا چه اقدامی انجام داد؟
مشرکان پس از آنکه نتوانستند ابوطالب، بزرگ خاندان بنی هاشم را در پشتیبانی از رسول خدا منصرف کنند، به شیوهٔ دیگری روی آوردند. آنان نخست به حضرت محمد(ص) پیشنهاد کردند که ریاست قبیله و قوم و دریافت ثروت فراوان را بپذیرد و از عقاید خود دست بردارد.

۱۴-پاسخ پیامبر در مقابل پیشنهاد مشرکان برای دست برداشتن از عقاید خود چه بود؟
پیامبر اسلام در برابر این پیشنهاد فرمود: «من برای گردآوری مال و فرمانروایی مبعوث نشده ام،خدایم مرابه عنوان پیام آور به سوی شما فرستاده، هر گاه از من بپذیرید، این موجب سعادت شما در دو جهان است و اگرآن را رد کنید، من در این راه استقامت می ورزم تا خدامیان من و شما داوری کند.

۱۵-مشرکان پس از پاسخ قاطعانه پیامبر و ناامیدی آنان از دست برداشتن ایشان از عقاید خود چه رفتاری با مسلمانان داشتند و واکنش پیامبر چه بود؟
سران مشرکین، خشمناک از پاسخ پیامبر، تصمیم گرفتند ایشان و مسلمانان را مورد آزار و شکنجه قرار دهند. هرچه زمان می گذشت بر شدت سختگیری و شکنجهٔ مشرکان افزوده می شد. آنان بدترین دشنام ها و تهمت ها را به رسول خدا نسبت می دادند و برخوردهای زشت و ناپسندی با آن حضرت می کردند. پیامبر اسلام در برابر چنین رفتارهایی بردبار بود و با مهربانی مردم را به اسلام فرا می خواند.

۱۶-نام چند تن از پیروان پیامبر اسلام را که توسط مشرکان شکنجه نام ببرید؟
یاسر وسمیه (نخستین شهدای اسلام ) – عمّار پسر یاسر – بلال حبشی

۱۷-چه چیز سبب شد که پیامبر از مسلمانان بخواهد که به حبشه مهاجرت کنند ؟
آزار و اذیّت مشرکان نسبت به پیروان اسلام آن قدر افزایش یافت که پیامبر از مسلمانان خواست به حبشه مهاجرت کنند.

۱۸چرا مشرکان دست به تحریم اقتصادی مسلمانان زدند؟
مشرکان پس از آنکه متوجه شدند با شکنجه و سرکوب نمی توانند مانع گسترش اسلام شوند، تصمیم گرفتند مسلمانان را تحریم کنند.

۱۹-عهد نامه ای که مشرکان برای تحریم اقتصادی مسلمانان امضاء کردند شامل چه مواردی بود ؟
بر اساس آن هرگونه خرید و فروش و رابطهٔ اجتماعی(ازدواج)با پیروان اسلام ممنوع شده بود.

۲۰-پس از شروع تحریم اقتصادی ، مسلمانان به کدام منطقه مکه رفتند؟
به دنبال این تحریم، رسول خدا و یارانش به پیشنهادابوطالب به یکی از درّه های اطراف مکه به نام «شعب ابوطالب » پناه بردند. آنها حدود سه سال شرایط بسیار سختی را در این درّه تحمل کردند.

۲۱- برخورد مردم یثرب با پیامبر پس از ورود ایشان به این شهر چگونه بود؟
حضرت محمد (ص) چند روز پس از خروج از مکه، درمیان هیجان و شادی مسلمانان به یثرب رسید. جوانان آن شهر که دربارهٔ اخلاق نیکو و پسندیدهٔ رسول خدا مطالبی شنیده بودند، به استقبال ایشان رفتند.

۲۲-چه زمانی یثرب به مدینة النبی تغییر نام یافت ؟
پس از ورود پیامبر

۲۳-به چه کسانی انصار وبه چه کسانی مهاجرین گفته می شد ؟
در تاریخ اسلام به گروهی از ساکنان مدینه که با پیامبر پیمان بستند و آن حضرت را یاری کردند، انصار(یاری کنندگان)می گویند.
همچنین گروه دیگری از مسلمانان که اموال و دارایی خودرا رها نمودند و از مکه به مدینه رفتند، به مهاجرین (هجرت کنندگان) معروف هستند.

۲۴-نخستین اقدام پیامبر پس از ورود به یثرب چه بود؟
نخستین اقدام مهم پیامبر پس از ورود به مدینه، ایجاد مسجدی برای انجام امور عبادی، اجتماعی، علمی وسیاسی بود.

۲۵-چه کسانی در ساخت اولین مسجد د ر مدینه (یثرب) شرکت کردند و ساخت مسجد از چه نظر اهمیت داشت؟
آن حضرت خشت اول مسجد را خود حمل کرد ومسلمانان به خصوص زنان در بنای مسجد مشارکت ورزیدند. مسجد علاوه بر آنکه مکانی برای عبادت واجرای مراسم مذهبی به شمار می رفت ، مرکزی برای مشورت و تصمیم گیری درباره ٔامور سیاسی و نظامی نیز بود؛ مسجد همچنین کانون اصلی سواد آموزی و فراگیری علم و دانش محسوب می شد.

۲۶-پیامبر برای از بین بردن تعصبات قومی وقبیله ای چه اقدامی انجام داد؟
مسلمانان ساکن مدینه یعنی مهاجرین و انصار از قبایل مختلف بودند. بعضی از این قبایل در گذشته نسبت به هم کینه و دشمنی شدیدی داشتند. پیامبر به منظور ایجاد محبّت و دوستی بین مسلمانان، آنها را دو به دو با یکدیگر برادر اعلام کرد. این کار پیامبر گامی در جهت ایجاد امّت (جامعه) اسلامی بود. رسول خدا، علی بن ابیطالب(ع) را به برادری خود برگزید.

۲۷-پیامبر با چه اقدامی به رسمی تأسیس حکومت اسلامی را اعلام کرد؟
تدوین وامضای پیمان نامه میان مسلمانان و یهودیان ساکن مدینه برای ایجاد اتحاد سیاسی

۲۸-علت جنگهای پیامبر چه بود؟
پیامبر هرگز برای کشور گشایی و جمع آوری غنیمت نمی جنگید در جنگهایی مانند احد و خندق با حمله مشرکان مجبور به دفاع شد و علت جنگ با یهودیان ، پیمان شکنی واتحاد آنان با مشرکان بود.

۲۹-پیامبر در هنگام جنگ چه توصیه ای به مسلمانان می کرد؟
پیامبر همواره پیروانش را به رعایت اصول اخلاقی و ارزشهای انسانی درجنگ ها توصیه می نمود؛ او به ویژه سفارش می کرد با اسیران خو ش رفتاری نمایند و ازتخریب و غارت اموال مردم در جنگ پرهیز کنند. آنحضرت همچنین مراقب بود که مسلمانان همانند مشرکان رفتار نکنند.

۳۰- چرا پیامبر به حاکمان کشورهایی چون ایران ، روم و حبشه نامه نوشت و به اسلام دعوت کرد؟
هدف دین اسلام هدایت همهٔ مردم جهان است

۳۱-خلاصه ای از واقعه غدیر خم را بنویسید.
پیامبر در بازگشت از آخرین سفر حج ، در محلی به نام غدیر خم پس از تأیید حاضران مبنی بر اولویت خدا و پیامبرش به تصمیم گیری برای مؤمنان ، به مردم فرمود : هر که مرا پیشوای خود می داند پس از من ، علی (ع) پیشوای اوست . خدایا با دوستانش دوست و با دشمنانش دشمن باش و سپس همه حاضران به علی (ع) تبریک گفتند.

۳۲-چند مورد از اخلاق و شیوه حکومتی پیامبر را ذکر کنید.
مهربان ، با گذشت ، پارسا ، ساده زیست بود هدفش از بعثت را ترویج ارزشهای اخلاقی وتربیت و رستگاری انسانها می دانست . برپایه تعالیم اسلام حکومت تشکیل داد و در مهمترین مسایل هم مشورت می کرد . مانند کندن خندق به پیشنهاد سلمان فارسی در جنگ خندق و رفتن به بیرون شهر برای جنگ به رأی جوانان در جنگ اُحُد

سوال های درس دهم مطالعات هشتم

۱-پیامبر در چه تاریخی وفات یافت؟

حضرت محمد (ص)در ۲۸ صفر ۱۱ هجری در مدینه وفات یافت و در همان شهر به خاک سپرده شد

۲-در منطقه سقیفه بنی ساعده چه ماجرایی اتفاق افتاد ؟

لحضاتی پس از رحلت حضرت رسول ، عده ای از مهاجرین و انصار در منطقه  سقیفه بنی ساعده بدون توجه به وصیت پیامبر در غدیر خم ابوبکر را که از مهاجرین کهنسال بود  به عنوان خلیفه اول برگزیدند.

۳-چرا امام علی (ع) در مقابل ماجرای سقیفه ی بنی ساعده و انتخاب ابوبکر سکوت کرد؟

علی (ع)  با سکوت خود مانع بروز تفرقه و درگیری میان مسلمانان شد تا اسلام پایدار بماند.

۴-هر کدام از سه خلیفه قبل از امام علی (ع ) چند سال حکومت کردند و چه اقداماتی در زمان آنان انجام شد؟

[۱]- ابوبکر (۲سال) – قبل از مرگ ، عمر بن خطّاب را جانشین خود کرد

[۲]- عمر (۱۰ سال) – ایران ، سوریه ، لبنان ، فلسطین  و مصر را تصرف کرد و با تشکیل شورا توسط وی عثمان  خلیفه سوم شد.

[۳]- عثمان (حدود ۱۳ سال) رواج زندگی اشرافی – خوشگذرانی اطرافیان خلیفه – تسلط خاندان بنی امیه بر بیت المال مسلمانان

– تبعید یاران نزدیک پیامبر از جمله ابوذر،عمّار و مالک اشتر

۵-عثمان چرا و چگونه کشته شد؟

عملکرد اطرافیان خلیفهٔ سوم، نارضایتی گروهی از مسلمانان را برانگیخت. آنان از نقاط مختلف بهمدینه آمدند و اعتراض خود را نسبت به عملکرد عاملانش اعلام کردند. امام علی(ع) تلاش زیادی کرد که مخالفانرا آرام کند و مانع بروز درگیری و خونریزی شود، اما سرانجام معترضان خشمگین به خانهٔ خلیفه هجوم بردند و او را کشتند.

۶- ویژگیهای منحصر به فرد امام علی (ع) نسبت به دیگر اصحاب پیامبر چه بود؟

امام علی (ع) فرزند ابوطالب در کعبه به دنیا آمد. دورانکودکی و نوجوانی را در خانهٔ   پیامبروتحت تربیت وی به سربرد. وینخستین مردی بود که به پیامبر اسلام ایمان آورد و  همواره   پیامبر  را در راه گسترش اسلام یاری داد. شهامت و فداکاری امام علی(ع)   و خوابیدن در بستررسول خدا، سبب شد که پیامبر بدون آسیبی از مشرکان، مکه را به سوی مدینه ترک کند. دلاوری وشجاعت امیرمؤمنان در جنگهای دوران پیامبر مشهور است.

۷-امام علی (ع) در زمان سه خلیفه قبل قبل از خود چه اقداماتی انجام داد؟

در دوران سه خلیفهٔ قبلی، آن حضرت به تفسیر قرآن، تربیت شاگردان و پاسخ گویی به سؤالاتدینی مردم می پرداخت. همچنین ایشان به عمران و آبادی و احداث نخلستان ها توجه زیادی داشت.

۸-چه زمانی وچرا مردم از امام علی (ع) خواستند تا خلافت را بر عهده بگیرد؟

پس از کشته شدن عثمان، مردم دریافتند که جامعهٔ اسلامی بی سرپرست مانده است. بسیاری ازمهاجرین و انصار خواهان بیعت با علی (ع)شدند، اما آن حضرت تمایلی به پذیرش خلافت نداشت.سرانجام با  اصرار زیاد مردم، امام علی (ع)منصب خلافت را پذیرفت. اکثر مهاجرین و انصار به جزتعدادی از اشراف بنی امیه با امام  در مسجد مدینه بیعت کردند .

۹-چرا ریاست طلبان و ثروت اندوزان جنگهایی چون جَمَل ، صِفَّین و نَهروان را بر امام علی (ع) تحمیل کردند؟

اصرار امام علی (ع)  بر عمل به قرآن و سنت پیامبر و اجرای عدالت و اطمینان  ریاست طلبان وثرو ت اندوزان به اینکه  امام به دلخواه آنان عمل نخواهد

۱۰- امام علی (ع) برای جلوگیری از خونریزی میان مسلمانان قبل از شروع جنگها چه اقدامی انجام داد ؟

از آنجا که امام علی (ع) هیچ گونه تمایلی به جنگ و خونریزی میان مسلمانان نداشت، کوشید ازطریق گفت وگو و نصیحت بیعت شکنان و شورشیان را قانع کند که دست از تفرقه و آشوببردارند؛ اما شورشیان اقدام به جنگ کردند.

۱۱-نتیجه جنگ جمل و صفین چه شد ؟

امام در جنگ جمل بیعت شکنان را شکست داد. در صِفّین امام علی (ع)  به مقابلهٔ با سپاه معاویهرفت و آنها را ظالمین نامید. پایداری یاران امام علی (ع) به ویژه مالک اشتر آثار شکست را برچهرهٔ سپاه ستمگر آشکار ساخت، اما در آخرین لحظات، نیرنگ عمروعاص مانع پیروزی سپاهیان امام علی (ع) شد.

۱۲-امام علی (ع) چند سال حکومت کرد و چرا کوفه را مرکز خلافت خود قرار داد؟

امام علی (ع) حدود ۵ سال مطابق تعالیم اسلام و روش )سنت( حضرت محمد(ص) حکومت کرد.امام در ابتدای حکومت خود، برای دفع تهدیدات بیع تشکنان و دشمنان عدالت از مدینه رهسپارعراق شد و شهر کوفه را مرکز خلافت خود قرار داد.

۱۳-مهم ترین ویژگی ها و دستاوردهای حکومت امام علی (ع)  چه بود؟

[۱] ساده زیستی و مقابله با اشراف یگری

[۲] تأکید بر عدالت

[۳] برگزیدن افراد صالح به حکومت ولایات

[۴] مدارا با مخالفان

۱۴-اشرافی گری چگونه میان مسلمانان شکل گرفت و امام علی (ع)   برای گسترش ساده زیستی چه کرد؟

فتوحات مسلمانان اگرچه موجب ورود اسلام به سرزمین های پهناوری شد، اما ثروت و غنایمحاصل از فتوحات، سبب ثرو ت اندوزی وتقویت اشرافی گری در میان عد ه ای گردید. امام سعی می کرد با گفتار و کردار خویش توجه مردم را به ارز شهای دینی و سنت پیامبر جلب نماید.  خطبه هایفراوانی از ایشان در این موضوع باقی مانده است. آن حضرت با زندگی بسیار ساده و به دور ازتجملات، الگوی  مناسبی برای دیگران بود.

۱۵-چه مواردی سبب شد برخی از افراد متوجه مصمّم بودن  امام علی (ع)   در اجرای عدالت شوند وبا وی به دشمنی بپردازند؟

در حکومت  امامعلی(ع)  تمامی مسلمانان از احترام و حقوق برابر برخوردار بودند. امام   در توزیعبیت المال هیچ مسلمانی را بر مسلمان دیگر برتری نمی داد و برای عرب و غیرعرب  سهمی یکساندر نظر م یگرفت. کسانی که پیش از آن، سهم بیشتری از  بیت  المال میگرفتند در برابر این شیوهٔعادلانهٔ امام مقاومت کردند. آنها وقتی پی بردند  که امام علی (ع)  در اجرای عدالت مصمّم است، بهدشمنی با ایشان پرداختند.

۱۶- امام علی (ع)   در انتخاب افراد برای حکومت ولایات چگونه عمل می کرد؟

امام افراد را بر پایهٔ شایستگی و لیاقت برای حکومت ولایات برمی گزید و حاضر نبود برای رسیدنبه هدف، از اشخاص ناصالح و ستمگر استفاده کند.  برخی از یاران امام علی (ع)  به آن حضرتپیشنهاد می کردند به افرادی که برای حکومت مشکل ایجاد می کنند، مقام بدهد؛ امام می فرمود: «آیا من پیروزی را با ستم به دست آورم؟

۱۷-معاویه  از چه زمانی حاکم شام (سوریه امروزی) بود  و شرط  وی برای اطاعت از امیر مؤمنان علی (ع) چه بود؟

معاویه پسر ابوسفیان که از زمان خلافت عمر حاکم شام سوریهٔ امروزی  بود، اعلام کرد درصورتی از امام اطاعتمی کند که حکومت شام و مصر به او واگذار شود ؛ اما امام با شناختی که ازدشمنی امویان با اسلام و پیامبر داشت فرمود:

خداوند دوست ندارد که من «گمرا ه کنندگان » رایاور خود قرار دهم.

۱۸-برخورد امام علی (ع) با مخالفان و منتقدان چگونه بود؟

امام علی (ع)  با مخالفان مدارا می کردند و از انتقادهای آنان ناراحت و خشمگین نمی شد و حتیسهمشان را از بیت المال نیز پرداخت می کرد.   امام زمانی با مخالفان برخورد می کرد که آنهادست به شمشیر می بردند.

۱۹- امام حسن (ع) چه زمانی به خلافت رسید؟

پس از شهادت امیر مؤمنان در ۲۱ رمضان سال ۴۰ ه.ق. مردم کوفه با امام حسن (ع) بیعت کردند.

۲۰-چرا امام حسن (ع) مجبور به صلح با معاویه شد؟

معاویه در اولین روزهای خلافت امام حسن (ع) به عراق لشکر کشید و بادادن وعده هایی چون مقام وپول حتی یاران نزدیک امام را فریب داد وامام حسن (ع) با شرایطی مجبور به صلح شد.

۲۱-معاویه پس از تحمیل صلح بر امام حسن (ع) و نشستن بر مسند خلافت در شام  چه اقداماتی انجام داد؟

او که سیاستمداری فریبکار بود با دادن پول و مقام افراد زیرکی چون عمرو عاص را که نقش مهمی در شکست نخوردن در جنگ صفین داشت را جذب خود کرده بود -همچنین به موارد ذکر شده در پیمان نامه عمل نکرد  – و به دستور او بر منبر ها و نمازجمعه از امام علی (ع) بدگویی میکردند.

۲۲-چه زمانی وچگونه زمینه های قیام امام حسین (ع) فراهم شد؟

امام حسین(ع) سا لها در کنار پدرش امیر مؤمنان و برادرش امام حسن(ع) در صحنهٔ جهاد و مبارزه حاضر بود. آن حضرت پس از شهادت برادر، با سخنرانی و نامه های افشاگرانه علیهحکومت ظالمانهٔ معاویه مبارزه کرد. پس از مرگ معاویه، پسرش یزید طبق وصیت او به خلافترسید. یزید مانند جوانان دوران جاهلیت رفتار می کرد. ظلم و فساد آشکار او در جهان اسلام شهرتداشت.

۲۳-چرا امام حسین (ع) پس از به قدرت رسیدن یزید از مدینه به مکه رفت؟

امام حسین(ع)  که نمی خواست با یزید بیعت نماید، با خانواده و بستگان خود از مدینه راهی مکهشد. امام قصد داشت که در پناه خانهٔ خدا و با استفاده از ایام حج، مردم را برای مخالفت با حکومت ستمکار و فاسد یزید آماده کند.

۲۴-چرا امام حسین (ع) به سوی کوفه حرکت کرد؟

مردم کوفه که از حرکت آن حضرت به سوی مکه آگاه شده بودند با نوشتن نامه های فراوان، ایشانرا به آن شهر دعوت کردند. امام نخست اعتنایی به آن نامه ها نکرد، اما با اصرار کوفیان، پسرعموی خود مسلم بن عقیل را روانهٔ آنجا کرد. پس از ورود مُسلم به کوفه، هزاران نفر با مسلم بهنمایندگی از امام حسین(ع)  بیعت کردند.

امام نیز پس از دریافت نامهٔ مسلم، عازم کوفه شد.

۲۵-یزید پس از شنیدن  خبر حرکت امام حسین(ع) چه اقدامی انجام داد؟

یزید با شنیدن اخبار کوفه، عبیدالله بن زیاد را که مردی سنگدل و خونریز بود به حکومت آنجامنصوب کرد. عبیدالله با ایجاد رُعب و وحشت مردم را ترساند و مسلم بن عقیل را دستگیر کرد و به شهادت رساند. او سپس مردم کوفه را وادار کرد که آمادهٔ جنگ با فرزند پیامبر شوند. سپاه یزیدمانع رسیدن امام و یارانش به کوفه  شدند و کاروان آن حضرت را ناچار به توقف در سرزمین گرم وخشک کربلا )نینوا( نمودند

۲۶-لشکریان یزید که امام ویارانش را در کربلا مجبور به توقف کرده بودند چه برخوردی با آنان کردند؟

لشکریان یزید که تعدادشان بسیار زیاد بود، امام حسین(ع)  و یارانش را محاصره و در روزعاشورا جنگ را آغاز کردند. امام و یارانش که مرگ در راه عقیده و ایمان را  سعادت و زندگی درسایه حکومتستمگران را ننگ می دانستند،  شجاعانه جنگیدند و در راه حق به شهادت رسیدند.

۲۷-چرا قیام کربلا و شهادت امام حسین (ع ) نیاز بود؟

اینکه نیم قرن بعد از رحلت رسول خدا، فرد فاسد و گنه کاری چون یزید به عنوان خلیفهٔ مسلمانانبه قدرت رسید، نشانمیدهد که جامعهٔ اسلامی   دچار انحراف بزرگی شده بود. فقط حرکتی عظیم مانند قیام کربلا و شهادت امام حسین و فرزندان، بستگان و یارانش می توانست از گسترش اینانحراف جلوگیری کند.

۲۸- امام حسین (ع) برای قیام خود چه اهدافی را برشمرده است؟

امام حسین(ع)  در وصیت نامهٔ خویش، دربارهٔ هدف قیام خود فرموده است: «هدف من اصلاح امتجدّم رسول الله، امر به معروف و نهی از منکر و پیاده کردن سیرهٔ ,  رسول الله و پدرم علی بنابیطالب است .»

۲۹-اهداف قیام کربلا چگونه بر همگان آشکار شد؟

حضرت زینب پس از شهادت برادر خود، در دوران اسارت با سخنران یهای روشنگرانه، اهدافقیام کربلا و چهرهٔ واقعی حکومت ستمکار بنی امیه را برای همگان آشکار کرد.

۳۰-قیام کربلا وحادثه عاشورا چه تأثیری بر مردم جهان گذاشته است؟

تاریخ گواهی می دهد که از آن پس قیام های زیادی در جهان اسلام و نواحی دیگر از قیام عاشوراالگو گرفته اند. این قیام تأثیر بسیاری در روحیهٔ ظلم ستیزی مسلمانان به ویژه شیعیان بر جای نهاده است.

سوالات درس یازدهم مطالعات اجتماعی پایه هشتم

۱- دوره ایران باستان چگونه به پایان رسید؟

– ورود سپاه اسلام به ایران

– فروپاشی حکومت ساسانی

نکته: هنگام ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان،خسرو پرویز،بر ایران حکومت می کرد.

۲- کدام پادشاه ساسانی نامه دعوت پیامبرس به دین اسلام را نپذیرفت؟

خسرو پرویز

۳- چه عواملی سبب نارضایتی مردم از حکومت ساسانیان شد؟

– وجود نظام طبقاتی

– بی عدالتی ها

– تبعیض های اجتماعی

– مالیات های سنگین

۴- در اواخر دوره ساسانی چه شرایطی نارضایتی مردم را بیشتر نمود؟

– طغیان روخانه دجله و فرات و شکسته شدن سد ها

– از بین رفتن بخشی از زمین ها و مزارع حاصلخیر

– قحطی

– شیوع بیماری های طاعون و وبا

۵- کدام خلیفه فرمان حمله به مرزهای حکومت ساسانی و امپراتوری روم شرقی را صادر کرد؟

– ابوبکر

نکته: در زمان خلافت عمر،بخش اعظم ایران به دست اعراب مسلمان فتح شد.

۶- ارتش ساسانی در کدام جنگ از سپاه مسلمانان که روحیه و انگیزه

بیشتری داشتند شکست خورد؟

– قادسیه

۷- فرمانده سپاه ساسانی در جنگ قادسیه که بود؟

– رستم فرخ زاد

۸- پایتخت ساسانیان کدام شهر بود؟

– تیسفون

۹- در کدام جنگ ضربه نهایی بر پیکر ارتش ساسانی وارد شد؟

– نهاوند

۱۰- آخرین پادشاه ساسانی چه نام داشت؟

– یزدگرد سوم

۱۱- بعد از کدام جنگ شهرها و ولایات ایران،یکی بعداز دیگری به تصرف مسلمانان درآمدند؟

– نهاوند

۱۲- امپراتوری ساسانی چگونه به پایان رسید؟

سرانجام با ورود سپاه اسلام به خراسان،یزدگرد سوم به دست آسیابانی در مرو به قتل رسید و امپراتوری ساسانی که بیش از ۴۱۱ سال بر ایران فرمانروایی کرده بود به پایان رسید.

۱۳- امویان حکومت خود رابر پایه چه چیزهایی بنا نهادند؟

– خشونت و ظلم

– پایبند نبودن به دستورات دینی

۱۴- مرکز خلافت امویان در کدام شهر بود؟

– شام-دمشق امروزی

۱۵- بنی امیه به چه چیزهایی فخر فروشی می کردند؟

– قوم و نَسَب خود

۱۶- در دوران بنی امیه کدام امامان شیعه به شهادت رسیدند؟

– امام حسن-ع-

– امام حسین-ع-

– امام سجاد-ع-

– امام محمد باقر-ع-

۱۷- چه کسی در کوفه به خونخواهی امام حسین-ع- قیام کرد؟

مختار ثقفی

نکته: خاندان عباسیان از مخالفان بنی امیه بودند.

۱۸- در اواخر حکومت اموی، عباسیان چه کردند؟

آن ها نمایندگانی را به نقاط مختلف ایران از جمله خراسان فرستادند و مردم را به قیام علیه بنی امیه و حکومت یکی از افراد خاندان پیامبر دعوت کردند،اما نمی گفتند که منظورشان از آن فرد چه کسی است.

۱۹- چه کسانی دعوت عباسیان را پذیرفتند؟

ایرانیان و بویژه خراسانیان

۲۱- کدام سردار ایرانی به حمایت از عباسیان در خراسان قیام کرد؟

– ابومسلم خراسانی

۲۱- ابومسلم موفق به انجام چه کارهایی شد؟

– شکست امویان

– به خلافت رساندن سفاح از خاندان عباسیان

۲۲- کدام خلیفه عباسی شهر بغداد را بنا کرد و آن را مرکز خلافت عباسیان قرار داد؟

– منصور خلیفه دوم عباسی

۲۳- کدام خلفای عباسی امامان شیعه را زندانی کرده و یا به شهادت رساندند؟

– منصور

– هارون الرشید

– متوکل

۲۴- خلفای عباسی از ایرانیان در چه سِمَت هایی استفاده می کردند؟

– وزارت

– فرماندهی سپاه

– حکومت شهرها

۲۵- ابومسلم خراسانی توسط چه کسی به قتل رسید؟

– منصور عباسی

۲۶- از خاندان های مشهور ایرانی در زمان هارون الرشید را نام ببرید.

– برمکیان

۲۷- خاندان برمکیان در زمان هارون عهده دار چه مسئولیت هایی بودند؟

این خاندان در زمان خلافت هارون،عهده دار وزارت و حکومت ولایات شدند و نفوذ و قدرت فراوان کسب کردند.خلیفه ناگهان برآنها خشم گرفت و دستور داد آنها را از قدرت برکنار و زندانی کنند و به قتل برسانند.

۲۸- نخستین ایرانی که در مدینه به حضور پیامبر رسید و به اسلام ایمان آورد که بود؟

– سلمان فارسی

۲۹- سلمان فارسی در جنگ احزاب-خندق- چه پیشنهادی داد؟

این که برای دفاع از شهر مدینه در مقابل حمله مشرکان،خندقی حفر شود.

۳۰- چه عواملی موجب توجه و گرایش مردم ایران به دین اسلام شد؟

– پیام برابری و برادری دین اسلام

– اخلاق و رفتار پیامبر و امامان شیعه

– عدالت و برابری اجتماعی میان اعراب و غیر اعراب در زمان خلافت حضرت علی-ع-

– حضور امام رضا و خواهرش حضرت معصومه و برادرش حضرت شاه چراغ و دیگر امام زادگان در ایران.

سوالات درس دوازدهم مطالعات اجتماعی پایه هشتم

۱- چه عاملی نقش و سهم زیادی در رونق و شکوفایی فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی –

داشت؟

خلافت عباسیان پس از یک قرن ضعیف شدند. از این رو شرایط مناسبی برای تشکیل سلسله های ایرانی به وجود آمد. این سلسله ها نقش و سهم زیادی در رونق و شکوفایی تمدن ایرانی اسلامی داشت – .

۲- مهم ترین سلسله های ایرانی که در فاصله ی قرن های سوم تا پنجم هجری بر بخشهایی از ایران حکومت می کردند چه نام داشتند؟

– طاهریان

– صفّاریان

– علویان

– سامانیان

– آل بویه

۳- کدام سلسله های ایرانی با فرمان خلفای عباسی به قدرت رسیدند؟

– طاهریان

– سامانیان

نکته: طاهر ذوالیمینین بنیانگذار سلسله طاهریان به فرمان مأمون خلیفه عباسی به حکومت خراسان منصوب شد.

نکته: امیر اسماعیل سامانی،موسس سلسله سامانیان با تأیید خلیفه عباسی به حکومت رسید.

نکته: یعقوب لیث،موسس سلسله صفاریان با پشتیبانی مردم سیستان و به خصوص گروه عیاران به قدرت دست یافت.

نکته: روابط صفّاریان با خلفای عباسی خصمانه بود.

۴- یعقوب لیث صفاری چه کارهایی انجام داد؟

یعقوب لیث صفاری علاوه بر آنکه حکومت طاهریان را برانداخت، به عراق لشکرکشی کرد و قصد داشت بغداد را تصرف کند، اما از سپاه خلیفه شکست خورد. او در فکر جبران این شکست بود اما بیماری و مرگ فرصت جنگی دیگر را با خلیفه به وی نداد.

۵- چرا خُلفای عباسی دشمن علویان طبرستان بودند؟

زیرا علویان پیرو مذهب شیعه بودند و حکومت عباسیان را به رسمیت نمیشناختند و از آنان اطاعت نمیکردند .

۶- رابطه سلسله آل بویه با عباسیان چگونه بود؟

رابطه سلسله آل بویه با عباسیان به گونه ای دیگر بود. چون آل بویه بغداد را تصرف کردند و خلفای عباسی را تحت نفوذ و سلطه ی خود گرفتند .

۷- آل بویه پیرو چه مذهبی بودند و در دوران حکومت آنها چه چیز مورد توجه قرار گرفت؟

آل بویه پیرو مذهب شیعه بودند. در دوران حکومت آنها معارف و فرهنگ شیعه در ایران مورد توجه قرار گرفت و گسترش یافت .

۸- به دستور فرمانروایان آل بویه چه کارهایی انجام شد؟

به دستور فرمانروایان آل بویه به خصوص عضدالدوله که مشهورترین فرمانروای آل بویه بود، حرم مطهر امامان در نجف، کربلا و کاظمین بازسازی شد و مراسم روز عید غدیر و مجالس سوگواری امام حسین )ع- با شکوه برگزار شد .

۹- ایرانیان مسلمان در تأسیس و گسترش کدام علوم پیشگام بودند؟

– معارف اسلامی

– علوم انسانی

– علوم تجربی

– هنر

– ادبیات

۱۱ – اقدامات مهم علمی و فرهنگی ایرانیان در قرون نخست هجری چه بود؟

– تدوین کتابها در رشته معارف اسلامی

– درخشش دانشمندان مسلمان ایرانی در رشته های مختلف

– تدوین قواعد صرف و نحو و دستور زبان و ادبیات عربی

– انتقال بخشی از میراث ادبی و تاریخی ایران باستان به جامعه اسلامی

نکته: عبدالله بن مُقفع مشهور به روزبه ایرانی- ،کتاب هایی را در موضوع تاریخ پادشاهان و قهرمانان کهن ایران و نیز اندرز نامه ها و آداب کشور داری از زبان پهلوی به زبان عربی ترجمه کرد.

۱۱ – کدام سلسله های ایرانی نقش چشمگیری در رونق و شکوفایی فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی داشتند؟ چرا؟

سامانیان و آل بویه زیرا بیشتر فرمانروایان این سلسله ها به علم و ادب علاقه مند بودند – و برای عالمان، دانشمندان و ادیبان، ارزش و احترام فراوانی قائل می شدند .

۱۲ – کدام وزیران سامانی در شمار عالمان و ادیبان نامدار قرارداشتند؟

– خاندان جیهانی

– خاندان بلعمی

۱۳ – شاعران معروف دوره ی سامانی چه نام داشتند؟

– رودکی پدر شعر فارسی

– فردوسی

۱۴ – کدام آرامگاه ها جلوه ی شکوهمند میراث معماری ایرانی اسلامی به شمار می روند؟ –

– آرامگاه امیر اسماعیل سامانی در بخارا

– آرامگاه قابوس وشمگیر در گنبد قابوس

درس سیزدهم مطالعات اجتماعی هشتم